.
«Από πολλές απόψεις η επιστήμη κατέστη μια επιχείρηση με στόχο την παραγωγή
νέων αποτελεσμάτων όσο το δυνατόν ταχύτερα»
«Από πολλές απόψεις η επιστήμη κατέστη μια επιχείρηση με στόχο την παραγωγή
νέων αποτελεσμάτων όσο το δυνατόν ταχύτερα»
Victor Weisskopf, φυσικός
«Το μόνο στέρεο στοιχείο της επιστημονικής αλήθειας για το οποίο αισθάνομαι εντελώς πεπεισμένος είναι ότι είμαστε εντελώς ανίδεοι σχετικά με τη φύση. Είναι αυτή η συνειδητοποίηση του βάθους της άγνοιας που αποτελεί την πιο σημαντική συμβολή της επιστήμης του εικοστού αιώνα στην ανθρώπινη διανόηση»
Lens Thomas, βιολόγος
Ο Θεσμός των Δημοσιεύσεων
Στην πανεπιστημιακή κοινότητα και όχι μόνον είθισται ως μέτρον της ορθότητας μιας πρότασης ή της αυθεντικής γνώσης ενός ατόμου, της «αυθεντίας» του, να εκλαμβάνεται ο αριθμός των δημοσιεύσεων στα λεγόμενα έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ή και στα περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, όπως είναι τα περιοδικά επαγγελματικών οργανώσεων, για παράδειγμα, το περιοδικό του συλλόγου πολιτικών μηχανικών. Ο αριθμός αυτός διακοσμεί όλα τα βιογραφικά.
Ως θεσμός οι δημοσιεύσεις αποσκοπούσαν στη γνωστοποίηση στο δήμο των απόψεων και ευρημάτων των ερευνών για την ανταλλαγή απόψεων και την ανάληψη σχετιζόμενων πρωτοβουλιών.
Κατά κάποιον τρόπον η γνωστοποίηση αυτή συνιστά υποχρέωση, καθώς όλες, σχεδόν, οι ερευνητικές εργασίες είναι άμεσα ή έμμεσα χρηματοδοτούμενες και υποστηριζόμενες από τον δήμο. ΄Αμεσα μέσω της απ΄ ευθείας χρηματοδότησης, της χρήσης υποδομών και της εργασίας και των δεξιοτήτων του τεχνικού, διοικητικού προσωπικού και φοιτητών. Έμμεσα λόγω της απαλλαγής των ερευνητών από πλήθος άχαρες, κοπιαστικές και επικίνδυνες εργασίες, όπως η αποκομιδή των σκουπιδιών, το καθάρισμα των δρόμων, η εξόρυξη των πρώτων υλών, κ.λ.π.
Σήμερα η γνωστοποίηση αυτή εκλαμβάνεται ως δικαίωμα και προνόμιο και οι δημοσιεύσεις από θεσμός στην υπηρεσία του δήμου αντιστράφηκε σε θεσμό στην υπηρεσία των αυθεντιών, με τον ίδιο τρόπο που και ο θεσμός, για παράδειγμα, της δημοκρατίας από θεσμός της επικράτησης του δήμου αντεστράφη σε θεσμό επικράτησης των πολιτικών αυθεντιών και η υποχρέωση ανάληψης του βάρους της διαχείρησης των κοινών, εκ περιτροπής (όπως υλοποιείτο μέσω κλήρωσης, για κάποια περίοδο στην αρχαία Αθήνα) αντιστράφηκε σε δικαίωμα και προνόμιο διεκδικούμενο με κάθε κόστος από τους σημερινούς πολιτικούς.
Και, όπως οι πολιτικοί, παραμένουν προσκολημμένοι στο «προνόμιό» τους, ακόμη και όταν συνειδητο-ποιούν την πολυτελή σκλαβιά στην οποία εχουν εγκλωβιστεί και αρκετοί το ομολογούν όταν ρωτηθούν, έτσι και οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί είναι αιχμάλωτοι των δημοσιεύσεων, επιδιδόμενοι συνεχώς και αδιαλλείπτως στην παραγωγή δημαοσιεύσεων, στην πλειονότητα δημοσιεύσεων για τις δημοσιεύσεις, σε μια ακόμη αντιστροφή του σύγχρονου πολιτισμού, όπου τα μέσα γίνονται αυτοσκοπός και τα δημιουργήματα εξουσιάζουν τον δημιουργό.
Ο Πληθωρισμός των Δημοσιεύσεων και η Πληροφοριακή Μόλυνση
Για παράδειγμα στην περιοχή των κατασκευών από σκυρόδεμα,.
Ενώ στους περισσότερους τομείς της τεχνολογίας παρατηρούνται συνεχείς αλλαγές και ζούμε στην εποχή των τεχνολογικών καινοτομιών, στην περιοχή του σκυροδέματος, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς ρωτώντας έναν παλιό μπετατζή, επί δεκαετίες τώρα δεν έχει επί της ουσίας κάτι σημαντικό προστεθεί, όπως παρατηρεί και ο Neville, συγγραφέας εγχειριδίου με τίτλο «Properties of concrete» το οποιο αποτελεί την επιτομή όλων των γνώσεων στην περιοχή του σκυροδέματος.
Σε άρθρο του στο περιοδικό «Concrete International» με τίτλο «Is our Research Likely to Improve Concrete? » διερωτάται αν κινείται τίποτα στην περιοχή του σκυροδέματος και διαπιστώνει ότι οι περισσότερες δημοσιεύσεις δεν προσφέρουν τίποτα καινούργιο. Είναι απλά δημοσιεύσεις για τις δημοσιεύσεις.
Αλλά και οι παλιότερες εξελίξεις στην περιοχή του σκυροδέματος δεν ήταν αποτέλεσμα δημοσιεύσεων πανεπιστημιακών.
Όλες οι σημαντικές πρόοδοι οφείλονται σε ανθρώπους με μη εξειδικευμένη εκπαίδευση, ή σε επιστήμονες με ευρεία θεώρηση και ενασχόληση σε πολλούς τομείς, όπως ο Θωμάς Έντισον.
Το ίδιο θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς και στην περιοχή του σχεδιασμού κατασκευών από σκυρόδεμα, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι οι φοιτητικές ασκήσεις, τα θέματα έτους και αρκετά βιβλία παραμένουν ίδια για παραπάνω από τριάντα χρόνια.
Σε μερικές περιπτώσεις μάλιστα μερικοί διδάσκοντες απ΄αυτούς με τις πολλές δημοσιεύσεις δεν αξιοποιούν ούτε την εξέλιξη των υπολογιστικών μέσων και επιμένουν, για παράδειγμα, να διδάσκουν και να απαιτούν επανειλημμένες χρονοβόρες δοκιμές για την εύρεση του οπλισμού ενός δομικού στοιχείου. Οι δοκιμές αυτές ήταν αναγκαίες πριν τριάντα χρόνια γιατί δεν μπορούσε να επιλυθεί με τον κανόνα (που ήταν τότε το εργαλείο για τους υπολογισμούς) μια σχέση τρίτου βαθμού.
Οι δημοσιεύσεις, αποτελούν τη γραπτή αναφορά της ερευνητικής, κατά το πλείστον, εργασίας των μελών των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων και απαιτούν για την παραγωγή τους σημαντικά κονδύλια και την εργασία κι άλλων εργαζόμενων, για τη διενέργεια των πειραμάτων, την επεξεργασία τους, κ.λ.π.
Ο πληθωρισμός τους, όχι μόνον δεν αξιοποιεί τα κονδύλια και την εργασία των άλλων, αλλά, όπως και στην περίπτωση του χρήματος, δημιουργεί καταστάσεις όπου αντί να διευκολύνεται, παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των ιδεών, καθώς αναπτύσσεται πληροφοριακή μόλυνση και είναι δύσκολο πια να εντοπιστούν μέσα στο συφερτό των δημοσιεύσεων αυτές που πράγματι έχουν κάποιο αντίκρυσμα.
Τα Τυπικά και τα Εφέ
Οι δημοσιεύσεις εμφανίζονται με γλώσσα κατανοητή μόνον σε ειδικούς. Αν μία δημοσίευση είναι γραμμένη σε γλώσσα «στρωτή», κατανοητή σε μη ειδικούς, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί «διδακτική», δηλ. κατώτερη των προδιαγραφών.
Για την παρουσίαση απαιτείται είδικό τυπικό γραφής, κοινό για όλους με ποινή απόρριψης, αν δεν ακολουθηθεί.
Και οπωσδήποτε θα πρέπει να περιέχονται ορισμένα κλισέ, όπως στατιστικοί πίνακες και διαγράμματα, καμπύλες, πίνακες και διαγράμματα, και αν έχουν και τύπους με πολλά σύμβολα και ιδιαίτερα αν υπάρχουν σ΄αυτούς ριζικά και δυνάμεις και είναι και σχήματα πολλά, η εργασία θεωρείται υψηλής στάθμης, κι ας είναι όλα αυτά απλά εφέ.
Είναι κατά κάποιο τρόπο όπως το «κιτς» των κοινωνικών εκδηλώσεων, μερικές φορές σε εντονότατο βαθμό. Με τη διαφορά πως εδώ το «κιτς» αυτό δεν επισύρει κανένα διασυρμό, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.
Αντιθέτως, δεν απαιτείται και, γι΄αυτό, σπανίως, παρουσιάζεται το σκεπτικό για το σχεδιασμό του προγράμματος της εργασίας, την επιλογή των παραμέτρων των πειραματικών δοκιμίων ή δειγμάτων, το οποίο αποτελεί το πιο καθοριστικό μέρος μιας εργασίας, αφού ο σχεδιασμός ενός προγράμματος είναι αυτός που καθορίζει τα αποτελέσματά του.
Χαρακτηριστική είναι η παραίνεση του φυσική Pauli προς τον φυσικό Victor Weisskopf που αναφέρει ο Weisskopf στο βιβλίο του «Η κβαντική επανάσταση»:
«Μή γίνετε ειδικός, και αυτό για δύο λόγους:
Πρώτον, αν είστε ειδικός γίνεστε δεξιοτέχνης του φορμαλισμού και ξεχνάτε την παραγματική φύση.
Δεύτερον, κινδυνεύετε στη συνέχεια να μην εργάζεστε με αντικείμενο κάτι πραγματικά ενδιαφέρον»Πέϊπερς: Ένας Επιτυχέστατος Όρος
Ο πιο δημοφιλής όρος για τις δημοσιεύσεις στους κόλπους της πανεπιστημιακής κοινότητας είναι ο ιδιαίτερα επιτυχής αμερικάνικος όρος πέϊπερς, ο οποίος σημαίνει απλά χαρτιά.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω και αιτιολογείται περαιτέρω παρακάτω είναι ένας από τους λίγους επιτυχείς όρους της επιστημονικής ορολογίας, όπου σημαίνον και σημαινόμενο συμπίπτουν.
Θα ήταν ιδιαίτερα συνεπές, αν παρόμοιος όρος υιοθετείτο και για τη λεγόμενη έρευνα, παρουσίαση της οποίας αποτελούν τα πέϊπερς.
Για παράδειγμα, ο όρος «υπέρευνα», ή ο όρος «πρωτέρευνα», ή ακόμη καλύτερα ο όρος «πρωτερευνισμός», κατ’ αντιστοιχία με τον αποκαλυπτικό σήμερα όρο «πρωταθλητισμός», θα απηχούσε περισσότερο το σύγχρονο νόημα του όρου. Στη σημερινή έρευνα απουσιάζει το πνεύμα της έρευνας, με τον ίδιο τρόπο που στο σημερινό πρωταθλητισμό απουσιάζει το πνεύμα του αθλητισμού και αποτελεί το προκάλυμμα ενός πακτωλού οικονομικών συμφερόντων και διαπλοκών. Βλ. υποσημείωση στο τέλος του κειμένου
Οι Πρωτερευνητές και η Γη και Υδωρ στον Ηγεμόνα
Όπως και η βιομηχανία του πρωταθλητισμού έτσι και η βιομηχανία της έρευνας εξήχθη και επιβλήθηκε σ΄όλο τον κόσμο από την Αμερική, στα περιοδικά της οποίας οφείλουν να αποστέλλουν τις εργασίες τους οι «πρωτερευνητές» ή οι «πρωτερευνιστές» προσφέροντάς τες δωρεάν ως γην και ύδωρ στον ηγεμόνα και πληρώνοντας λύτρα με τη μορφή της συνδρομής στα περιοδικά του για να ενημερωθούν για την εργασία άλλων «πρωτερευνητών».
Και εις κορύφωση της ερευνητικής λογικής τους ακόμη και οι ίδιοι οι συνάδελφοί τους στην ίδια περιοχή και στον ίδιο εργασιακό χώρο πληροφορούνται για το ερευνητικό φως των εν πολλοίς απρόσιτων «πρωτερευνητών» μέσω Αμερικής καταβάλλοντας την προσήκουσα συνδρομή.
Κριτές και Χορηγοί
Προκειμένου να δημοσιευτεί μια εργασία πρέπει να εγκριθεί από ειδικούς, τους κριτές, ως επί το πλείστον πανεπιστημιακούς.
Ο θεσμός των κριτών είναι κατ΄εξοχήν θεσμός εξουσιαστικός, χωρίς οποιαδήποτε βάση ή επίφαση δικαίου, κάτι αντίστοιχο με τους «αθάνατους» της ΔΟΕ.
Κατά κανόνα οι κριτές ορίζονται, ή επιβάλλονται από διάφορους άλλους εξουσιαστικούς μηχανισμούς και, μολονότι επώνυμοι, καλυπτόμενοι από ανωνυμία μπορούν να απορρίπτουν ή να καθυστερούν επί έτη την έγκριση μιας εργασίας, κατά παράβαση των ίδιων των κανονισμών των περιοδικών, αν η εργασία αυτή είναι ανταγωνιστική με τις δικές τους δημοσιεύσεις ή τα συμφέροντα πίσω απ΄αυτές, ή δεν ανταποκρίνεται στις παγιωμένες απόψεις τους, ή δεν είναι σε θέση να τις κατανοήσουν.
Και εδώ, σ΄αντιστοιχία με την τεχνική παραγωγής δημοσιεύσεων, έχει αναπτυχθεί αντίστοιχη τεχνική για τη σύνταξη απορριπτικών εκθέσεων κρίσεως,
όπως π.χ.
- η αποσιώπηση σημαντικών στοιχείων της εργασίας,
- η παραποίηση αλλων, αυθαίρετοι ισχυρισμοί του τύπου «δεν μου φαίνεται αξιόπιστη η πειραματική διάταξη»
- ή ακόμη «δεν υπάρχει αναφορά για αυτό» και αυτό το «αυτό» μπορεί να είναι ο,τιδήποτε με το οποίο έχει «αδυναμία» ο κριτής και το θεωρεί απαραίτητο αξεσουάρ και στους λοιπούς.
Το ιδιαίτερο «ατού», εντελώς αποστομωτικό, είναι ο χαρακτηρισμός «ανεπαρκής αριθμός πειραμάτων» καθώς στις εξειδικευμένες λογικές των ειδικών η ποιότητα έχει εκπέσει σε ποσότητα και εντυπωσιασμό.
Μεγάλος αριθμός πειραματικών δοκιμίων, ή μεγάλο πλήθος δειγμάτων και εντυπωσιακές διατάξεις πειραματισμού είναι από μόνα τους ικανά κριτήρια αξιόλογης εργασίας, κατά την αντίληψη των κριτών, με τον ίδιο τρόπο που μεγάλα πλήθη και αλλαλασμός είναι ικανά κριτήρια αξιόλογου πολιτευτή, κατά την αντίληψη πολλών.
Οι Κριτές ως Μηχανισμός Ελέγχου και Καταστολής
Χωρίς την έγκριση των κριτών δεν είναι δυνατή η δημοσιοποίηση μιας εργασίας η οποία είτε αντίκειται σε εγκατεστημένα συμφέροντα και αντιλήψεις, είτε δεν συμμορφώνεται στις ιδεοληψίες των κριτών.
Με τον τρόπο αυτό όσοι εμπλέκονται στο σύστημα αυτό των δημοσιεύσεων κατά κανόνα εργάζονται και συγγράφουν με στόχο την έγκριση, επιζητώντας την επιτυχία την ίδια ώρα που ερευνούν και συγγράφουν και όχι, όπως ένας αληθινός συγγραφέας, που ασχολείται με την επιτυχία του βιβλίου, αν ασχοληθεί, από τη στιγμή της έκδοσης και μετά και όχι όταν το γράφει.
Οι Πρώτες Αμφισβητήσεις
Αποτέλεσμα της νοσηρής αυτής κατάστασης στον τομέα των δημοσιεύσεων είναι διάφορες κινήσεις για την ανεξαρτητοποίηση της δημοσιοποίησης των εργασιών από τους κατεστημένους εξουσιαστικούς μηχανισμούς, όπως αυτή του ομίλου “Public Library of Science”. που ξεκίνησε στην Αμερική, κατ΄αρχήν στον τομέα της βιολογίας, χρηματοδοτούμενη από αμερικανικό φιλανθρωπικό ίδρυμα.
«Tο ζητούμενο είναι να κάνεις κάτι στο οποίο πιστεύεις παρά να λειτουργείς όπως όλοι οι άλλοι. Αυτό είναι που ξεχωρίζει τους πραγματικούς επιστήμονες»λέει η Βίβιαν Ζίγκελ, η οποία πρωταγωνιστεί στην κίνηση αυτή. Η ομάδα αυτή φιλοδοξεί να επεκταθεί και σε άλλους τομείς, πράγμα, όμως, ιδιαίτερα δύσκολο σήμερα.
«Τα πράγματα δεν είναι απλά, γιατί αυτό που διακυβεύεται είναι ο έλεγχος των πληροφοριών για τα πάντα, από τις θεραπείες για τον καρκίνο μέχρι τις τελευταίες εξελίξεις στην εξευρένηση του διαστήματος. Η μάχη θα είναι σκληρή και επιστήμονες από όλον τον κόσμο θα βρεθούν μοιραία στο πεδίο διασταυρούμενων πυρών»,σημειώνει ο αρθρογράφος σε σχετιζόμενο άρθρο στην «Ελευθεροτυπία» (11-10-2003).
Και συνεχίζει:
"Δεδομένου ότι χρηματοδοτούνται από κυβερνητκούς και άλλους φορείς για τη χρηματοδότηση των ερευνών τους, κάποιοι απ΄αυτούς θα χρειαστεί σύντομα να επιλέξουν μεταξύ της καριέρας τους και της συνείδησής τους".Και συμπεραίνει:
«Θέλει αρετή και τόλμη η ανεξαρτησία»____________________________
Τα ΠέΪπερς της Αυτοαναφοράς
Αρκετές δημοσιεύσεις είναι όπως οι ανασκαφές ενός αρχαιολόγου, που ξεθάβει ευρήματα, τα οποία έχει θάψει ο ίδιος.
Ένα παράδειγμα:
Πλήθος δημοσιεύσεις αναφέρονται στην επιρροή του σχήματος του δοκιμίου στην αντοχή του σκυροδέματος. Για να εκτιμηθεί η αντοχή του σκυροδέματος παρασκευάζονται δοκίμια από το σκυρόδεμα και υποβάλλονται σε θλιπτική επιπόνηση. Η αντοχή προκύπτει διαιρώντας το φορτίο θραύσεως του δοκιμίου με το εμβαδόν της επιφάνειάς του. Η αντοχή είναι διαφορετική σε ένα κυβικό δοκίμιο από ό,τι σε ένα πρισματικό δοκίμιο.
Οι δημοσιεύσεις όμως αυτές υφίστανται επειδή έχει επιλεγεί να χαρακτηρίζεται το σκυρόδεμα με βάση την αντοχή του σε κυβικά δοκίμια. και για να χρησιμοποιηθεί στους υπολογισμούς των δομικών στοιχείων τα οποία είναι πρισματικά πρέπει να μετατραπεί σε αντοχή πρισματικών δοκιμίων, πολλαπλασιάζοντας την αντοχή των κυβικών δοκιμίων με έναν συντελεστή αναγωγής.
Η τιμή αυτού του συντελεστή είναι αντικείμενο πλήθους δημοσιεύσεων με θέμα: πώς εξαρτάται από τη αναλογία αναμίξεως του σκυροδέματος, ή πώς εξαρτάται από την ηλικία του σκυροδέματος, ή πώς μεταβάλλεται με το μέγεθος του κόκκου του αδρανούς, ή πώς μεταβάλλεται με την ποιότητα του τσιμέντου, ή πώς επηρεάζεται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος, κ.ο.κ.
Αν αντί για κυβικά δοκίμια είχαν υιοθετηθεί πρισματικά δοκίμια όλες αυτές οι δημοσιεύσεις δεν θα είχαν νόημα.Άλλο παράδειγμα: Πλήθος δημοσιιεύσεων αναφέρονται στην επιρροή των πλακών της μηχανής θραύσεως στην αντοχή του σκυροδέματος.
Οι επιρροές, όμως, αυτές υφίστανται επειδή έχουν υιοθετηθεί κυβικά δοκίμια. Αν αντί για κυβικά δοκίμια είχαν υιοθετηθεί πρισματικά δοκίμια τα οποία προσομοιάζουν περισσότερο τα στοιχεία στις κατασκευές οι επιρροές αυτές δεν θα υφίσταντο και οι δημοσιεύσεις αυτές δεν είχαν νόημα.
Τα Πέϊπερς της Συνεχούς Μετεγγραφής
Δεν είναι λίγες οι δημοσιεύσεις που είναι όπως όταν φτιάχνεις το αντίγραφο κάποιας κασέτας και κατόπιν το αντίγραφο του αντιγράφου και μετά το αντίγραφο του αντιγράφου του αντιγράφου, επ' άπειρον, ώσπου η κασέτα παραμένει λευκή και σιωπηλή.Πολλοί πειπερογράφοι αντιγράφοντας τον εαυτό τους επί χρόνια φθάνουν σε θορυβώδη σιωπή, χωρίς, ίσως, να τους γίνεται αντιληπτή.
Ένα παράδειγμα:
Κάποιος προτείνει μια μέθοδο υπολογισμού του οπλισμού των δομικών στοιχείων από σκυρόδεμα και παρουσιάζει τη μέθοδο αυτή με τίτλο « μια νέα μέθοδος υπολογισμού του οπλισμο’υ των δομικών στοιχείων»
Μετά ξαναπαρουσιάζει μια άλλη δημοσίευση με τίτλο: «Υπολογισμός δοκών με μία νέα μέθοδο» και δίνει κάποια παραδείγματα της προηγούμενης μεθόδου στην περίπτωση των δοκών.
Μετά ξαναπαρουσιάζει μια άλλη δημοσίευση με τίτλο: «Υπολογισμός στύλων με μία νέα μέθοδο» και μετά άλλη με τίτλο «Υπολογισμός τοιχωμάτων με μία νέα μέθοδο», κ.ο.κ
Τα Πέϊπερς της Παραγωγικής Μηχανής
Πολλές δημοσιεύσεις παράγονται, επειδή έχει κανείς πρόσβαση σε κάποια καλή μηχανή και τη δυνατότητα να παράγει δοκίμια.
Είναι, για παράδειγμα, οι περιπτώσεις που κάποιος ασχολείται με την επιρροή κάποιας παραμέτρου, π.χ. το μέγεθος του κόκκου του αδρανούς, στην τιμή ενός μεγέθους, π.χ. στο μέτρο ελαστικότητας του σκυροδέματος, και εντοπίζει π.χ. ότι το μέτρο αυτό αυξάνεται 5% όταν αυξηθεί το μέγεθος του κόκκου, ενώ η διασπορά δοκιμίων με ίδιο μέγεθος αδρανούς υπό αυστηρές συνθηκες παραγωγής των δοκιμίων είναι παραπάνω από 10%.
Σ΄αρκετές, μάλιστα, περιπτώσεις δεν έχει ληφθεί καμμία μέριμνα για τη μείωση των διασπορών αυτών (όπως ομοιογενοποίηση των υλικών παρασκευής των δοκιμίων, κ.λ.π.) και οι διασπορές είναι κατά πολύ μεγαλύτερες.
Και ενώ είναι προφανές ότι το αποτέλεσμα 5% μεταβολής του μετρούμενου μεγέθους δεν έχει, εν προκειμένω, καμμία έννοια, είναι πλήθος οι εργασίες αυτού του τύπου οι οποίες εγκρίνονται από τους αθάνατους των κριτικών επιτροπών και δημοσιεύονται, καθώς διαθέτουν καλοσχεδιασμένες καμπύλες και εντυπωσιακά εφέ.
Στη σημερινή εποχή των εξειδικευμένων λογικών και της επιστημονικοφάνειας έχει χαθεί η έννοια του προφανούς, καθώς η ανθρώπινη κρίση έχει εξουσιοδοτηθεί στα νούμερα που είναι η γλώσσα των μηχανών.
Τα Πέϊπερς της Διακριτικής Αντιγραφής
Είναι πλήθος οι δημοσιεύσεις εργασιών, κατά κανόνα πειραματικών, οι οποίες αντιγράφουν επακριβώς προηγούμενες εργασίες, υιοθετώντας τον ίδιο τύπο διάταξης και δοκιμίων, τις ίδιες παραμέτρους και εν γένει την ίδια πειραματική διαδικασία αλλάζοντας μόνον, τον τύπο του τσιμέντου ή τον τύπο του αδρανούς, κ.λ.π..
Οι εργασίες αυτές στην καλύτερη περίπτωση χαρακτηρίζονται ως προσαρμογές στα τοπικά δεδομένα, ενώ άλλες φορές, αν η διαδικασία (δηλ. αυτή που αντιγράφεται) είναι πρωτότυπη μπορούν να αναγορευτούν και ως σημαντικότατες τομές κ.λ.π., ιδιαίτερα αν γίνει κάποια φαινομενική αλλαγή, για παράδειγμα αν η διάταξη αντί να στηθεί οριζόντια, όπως η αυθεντική, στηθεί κατακόρυφη.
Τα ΠέΪπερς των Ωραίων Εφέ
Για παράδειγμα: κάποιος δημοσιεύει μια σχέση πώς μεταβάλλεται ένα μέγεθος συναρτησει άλλων μεγεθών, π.χ. γ = α. b2.g + d.e –kl (1)
Στη σχέση αυτή προσθέτει άλλος ένα ριζικό και παρουσιάζει μια καινούργια δημοσίευση με τη σχέση: γ = α. b2.g + √d.e –kl (2)
Και ένας άλλος μεταθέτει το ριζικό πιό πέρα και παρουσιάζει μιαν άλλη καινούργια δημοσίευση για έναν νέο τύπο μεταβολής του γ, κ.ο.κ.
Οι παραπάνω σχέσεις έχουν προκύψει συγκεντρώνοντας τα πειραματικά αποτελέσματα για την τιμή του μεγέθους γ, π.χ. για το μέτρο ελαστικότητας του σκυροδέματος, από τη δοκιμασία διαφόρων δοκιμίων που αναφέρονται σε προηγούμενες δημοσιεύσεις. Τα δοκίμια αυτά είχαν διάφορες τιμές στις παραμέτρους α, β, g, d, e, k, l, π.χ., διαφορετική αντοχή σκυροδέματος, διαφορετικό μεγεθος δοκιμίου, διαφορετική ποσόστητα τσιμέντου, κ.λ.π.
Με τις μεθόδους των μαθηματικών στα αποτελέσματα αυτά προσαρμόσθηκε (φορέθηκε) μια καμπύλη, δηλ. βρέθηκε ότι οι τιμές του γ που προέκυψαν πειραματικά θα μπορούσαν να προκύψουν (προσεγγιστικά) αν λυνόταν η σχέση (1).
Το καινούργιο των εργασιών αυτών δεν είναι ότι το μέγεθος γ εξαρτάται από τα μεγέθη α, β, g, d, e, k, l. Αυτό έχει προκύψει από τα πειραματικά αποτελέσματα των άλλων πειραματικών εργασιών στις οποίες βασίζονται.
Η όλη συμβολή τους είναι η κοινότυπη προσαρμογή της καμπύλης η οποία προκύπτει και με ένα απλό πρόγραμμα μαθηματικών.
Σημειωτέον ότι οι καμπύλες αυτές δεν έχουν ιδιαίτερη πρακτική αξία, καθώς τα πειραματικά δοκίμια και οι μέθοδοι δοκιμασίας τους απέχουν σημαντικά απ αυτά των δομικών στοιχείων στις κατασκευές.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα δημοσιεύσεων αυτού του τύπου είναι οι δημοσιεύσεις σχετικά με την περίσφιξη δοκιμίων σκυροδέματος, λόγω εγκάρσιου οπλισμού χάλυβα, είτε λόγω επικόλλησης εγκάρσιων στρώσεων υφασμάτων.
Τα ΠέΪπερς των Πολλαπλών Παραλλαγών
Όπως στα σουπερμάρκετ των τροφίμων εκτίθενται διάφορες παραλλαγές του ψωμιού ως διαφορετικά προϊόντα π.χ. ελαιόψωμο, σταφιδόψωμο, σκορδόψωμο, κ.λ.π. και δεν εξυπηρετούν παρά μόνον την αύξηση του τζίρου των εταιριών (αφού μπορεί κάλλιστα να συνδυάσει κανείς μόνος του ψωμί με σκόρδο, κ.λ.π.), έτσι και πλήθος δημοσιεύσεων δεν είναι παρά παραλλαγές της ίδιας εργασίας και δεν εξυπηρετούν παρά την αύξηση του τζίρου των δημοσιεύσεων.Ένα παράδειγμα:
Στην περιοχή της τεχνολογίας του σκυροδέματος είναι πλήθος οι δημοσιεύσεις που αναφέρονται στη συμπεριφορά του σκυροδέματος ξεχωριστά για κάθε μία από τις διάφορες κατηγορίες του σκυροδέματος, όπως για:
Ø το κανονικό σκυρόδεμα,
Ø το κανονικό σκυρόδεμα υψηλής αντοχής,
Ø το ελαφροσκυρόδεμα χαμηλής αντοχής,
Ø το ελαφροσκυρόδεμα υψηλής αντοχής,
Ø κισσηροδέματα.
Ø ελαφροσκυροδέματα με αδρανή από άργιλο, κ.λ.π.
Κάθε μία από τις κατηγορίες αυτές ερευνάται ξεχωριστά και γίνονται ξεχωριστές αναφορές υιοθετώντας διαφορετικές οπτικές και δίνοντας διαφορετικές ερμηνείες με αποτέλεσμα μεγάλος όγκος εργασίας να επαναλαμβάνεται δύο και τρεις φορές, ενώ ένα άλλο μέρος να καθυστερεί ακόμη για μια άλλη κατηγορία σκυροδέματος.
Η παραπάνω κατηγοριοποίηση των σκυροδεμάτων έχει βασιστεί είτε στη στάθμη της αντοχής του σκυροδέματος (μικρή ή μεγάλη) ή στο είδος του αδρανούς που περιέχει. Αποτελεί, όμως, απλή και άμεση αντίληψη ότι η συμπεριφορά μιας αλυσσίδας θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά του ασθενούς κρίκου της, η αντοχή του οποίου θα καθορίσει και την αντοχή της αλυσίδας.
Το απλό αυτό ανάλογο του σκυροδέματος ως αλυσσίδας με κρίκους τα δύο του συστατικά: τον τσιμεντοπολτό και τα αδρανή, θα μπορούσε να αίρει όλο αυτό το πλήθος των δημοσιεύσεων, καθώς αντί για τις πολυάριθμες αυτές κατηγορίες θα μπορούσε να διακρίνεται μόνον η περίπτωση σκυροδεμάτων με:
Ø ασθενή κρίκο το τσιμεντοπολτό.
Ø ασθενή κρίκο τα αδρανή
Με τον τρόπο αυτό όχι μόνον θα ερμηνευόταν η συμπεριφορά όλων των υπαρχόντων σκυροδεμάτων, αλλά θα ήταν γνωστή και η συμπεριφορά και κάθε μελλοντικού σκυροδέματος που θα προέκυπτε με κάποια αλλαγή του αδρανούς ή του τσιμεντοπολτού.
Σημειώνεται ότι εργασία που πρότεινε αυτό το σκεπτικό και επανερμήνευσε υπό το φως αυτής της απλοποίησης προηγούμενα πειραματικά αποτελέσματα δεν έγινε δεκτή παρά μετά από μακρύ χρόνο διαδικασίας έγκρισης και μόνον αφού προστέθηκαν αρκετά εφέ κατ΄απαίτηση των κριτών.
Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, ότι μετά την έγκριση και δημοσίευσή της σε τοπικό έγκριτο περιοδικό δεν έτυχε οποιασδήποτε περαιτέρω αξιοποίησης, καθώς όπως λέει ο Π. Ιωακειμίδης στην εφημερίδα «τα Νέα»:
«Είναι εμφανώς ορατή η ύπαρξη ενός δικτύου άτυπων μεν, ισχυρών δε υπερκομματικών κοινωνικών κυκλωμάτων/παρέας (μιας κοινωνικο-πολιτιστικής elite) που όταν θέλει επιβάλλει και νομιμοποιεί οποιαδήποτε ασχήμια, αρκεί να προέρχεται από τους ανθρώπους του.... η αποδοχή και νομιμοποίησή τους είναι εξασφαλισμένη εφόσον οι συντελεστές της είναι μέλη του κυκλώματος αυτού.
Υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι άνθρωποι στη χώρα αυτή που οποιαδήποτε ασχήμια ή τερατούργημα διαπράξουν θα γίνει αποδεκτό και θα νομιμοποιηθεί ως... πρωτότυπη δημιουργία από το επικοινωνιακό σύστημα.
Και κάποιοι άλλοι που ό,τι σημαντικό δημιουργήσουν θα περιφρονηθεί ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα αγνοηθεί.».Άλλο παράδειγμα:
Στην περιοχή του σχεδιασμού κατασκευών από σκυρόδεμα δημοσιεύονται συνεχώς ερευνητικές εργασίες που αναφέρονται κάθε φορά σε υψίκορμους φορείς, κοντά υποστυλώματα, χαμηλά τοιχώματα, δοκούς σύζευξης τοιχείων, κ.λ.π.
Όλοι αυτοί οι φορείς δεν είναι παρά διαφορετικές όψεις του ίδιου προβλήματος, αυτού φορέων με μικρό λόγο διάτμησης, δηλ. με μικρή απόσταση του φορτίου από τη στήριξη.
Εν τούτοις, και μετά την υιοθέτηση του λόγου διάτμησης ως βασικού συντελεστή της συμπεριφοράς τους, οι παραπάνω φορείς εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως ειδικά θέματα, υψηλά ιατιμημένα και ας επαναμβάνονται κάθε φορά τα ίδια συμπεράσματα.
