«Αν και οφείλουμε σεβασμό στην επιστημονική έρευνα και ανακάλυψη,
πρέπει να επαγρτπνούμε για τον κίνδυνο η δημόσια πολιτική
να γίνει αιχμάλωτος μιας επιστημονικής-τεχνολογικής ελίτ»
Από την αποχαιρετιστήρια ομιλία του Eisenhower προς το έθνος, 1961
,«Oι φυσικοί είναι χαζοί και σίγουρα όχι πιο έξυπνοι από οποιαδήποτε άλλη ομάδα εγωκεντρικών επαγγελματιών
O επαγγελματίας φυσικός έχει ακραία εξειδίκευση…στερείται ευρύτερης
μόρφωσης που θα παραμέριζε την καταχνιά από τα μάτια του
Καθηγητής φυσικής Denis Rancourt στο πανεπιστήμιο της Ottawa:
Καθηγητής φυσικής Denis Rancourt στο πανεπιστήμιο της Ottawa:
Are Physicists Smart? Disciplined Professionals serve Power
”Δεν πιστεύω στη μεταφορά της εξουσίας στους επστήμονες.
”Δεν πιστεύω στη μεταφορά της εξουσίας στους επστήμονες.
Δεν είναι διόλου καλύτεροι από τους πολιτικούς όταν αφήνονται
ανεξέλεγκτοι να πάρουν αποφάσεις για το κοινωνικό σύνολο και
είναι ακόμη πιο αλαζόνες»
Pierre de Gennes (Νόμπελ φυσικής 1991) σε συνέντευξή του
στην εφημερίδα «Βήμα» (9-5-2004)Τον τελευταίο καιρό ακούμε και διαβάζουμε για πρωτοβουλίες "προσωπικοτήτων" για τη σωτηρία της χώρας.
Εν προκειμένω με τον όρο "προσωπικότητες" νοούνται οι κατέχοντες περγαμηνές σε διάφορους τομείς της επιστήμης.
Εν προκειμένω με τον όρο "προσωπικότητες" νοούνται οι κατέχοντες περγαμηνές σε διάφορους τομείς της επιστήμης.
Προσφέρονται ή προτείνονται για την αλλαγή των πραγμάτων και την αναδόμηση της κοινωνίας ως γνώστες, ως αυτοί που κατέχουν τη γνώση για την αλλαγή.
Ως σκοτεινή ορίζουν την ύλη και την ενέργεια που γνωρίζουν ότι υπάρχει, αλλά δεν γνωρίζουν τίποτα για αυτήν.
Ο προσδιορισμός σκοτεινή έχει την έννοια του μη γνωστού.
Με την έννοια αυτή, όμως, και το ορατό σύμπαν είναι μισοσκότεινο. ΄
Γνωρίζουν τις εκδηλώσεις του, αλλά όχι την ουσία του, το νόημά του.
Θα μπορούσε, ίσως, να πει κανείς ότι η ουσία, το νόημα, του ορατού σύμπαντος είναι στη σκοτεινή ενέργεια του σύμπαντος.
Κι αυτήν η φυσική δεν μπορεί να την προσεγγίσει.
Η φυσική δεν μπορεί να προσεγγίσει την αιτία, την κινητήρια δύναμη, τη θέληση και την επιθυμία του σύμπαντος.
Γι αυτό και η προσπάθεια της για ενοποίηση, για μια θεωρία των πάντων, είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Δεν γίνεται να πεις κάτι απλά (και όχι απλοϊκά) χωρίς να το έχεις κατανοήσει.
Γι αυτό και όλα στη φυσική έχουν πάντα μια περιοχή ισχύος.
Γι αυτό κάθε φορά που αλλάζουν τα εργαλεία της, αλλάζουν και οι θεωρίες της.
Την ίδια αδυναμία παρατηρεί κανείς σε όλους τους τομείς της επιστήμης.
Παντού υπάρχει μια σκοτεινή ύλη και μια σκοτεινή ενέργεια που κινεί τα φαινόμενα.
Αυτό που εμφανίζεται ως η αιτία, η ερμηνεία των φαινομένων δεν είναι παρά μια ακόμη περιγραφή.
Η λέξη επειδή ισοδυναμεί με το όταν.
Τα συμπεράσματα δεν είναι παρά διαπιστώσεις.
«Κρυώνεις επειδή κάνει κρύο» σημαίνει: κρυώνεις όταν κάνει κρύο, κ.ο.κ.
Το ίδιο ισχύει όταν προσπαθεί κανείς να καταπιαστεί με τα ζητήματα της ατομικής ή συλλογικής ζωής του ανθρώπου, με το σύμπαν ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων.
Υπάρχει και σ΄αυτό το ορατό σύμπαν και η σκοτεινή ύλη και ενέργεια.
Υπάρχουν αυτά που αντιλαμβανόμαστε και υπάρχουν αυτά που δεν αντιλαμβανόμαστε και αυτά που υπόκεινται αυτών που δεν αντιλαμβανόμαστε.
Πολλοί μιλάνε για γνώση που έχουν οι επιστήμονες που δεν έχουν οι υπόλοιποι.
Η γνώση όμως αλλάζει τον άνθρωπο. Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας ορισμός της.
Η γνώση ως κατανόηση είναι ο όρος κάθε ουσιαστικής αλλαγής.
Οι ίδιοι οι επιστήμονες, όμως, φυσικοί και άλλοι, παραδέχονται ότι η ενασχόλησή τους με την επιστήμη τους, τη φυσική ή άλλη, δεν τους αλλάζει ως ανθρώπους.
Για παράδειγμα, δεν τους κάνει λιγότερο εμπαθείς, περισσότερο αυτάρκεις.
Μερικοί που είναι στον προθάλαμο, ως φοιτητές, προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί, ίσως να μην το αντιλαμβάνονται αυτό.
Μένουν με την καλλιεργούμενη εξωτερική εικόνα της επιστημοσύνης αυτών που «κάθονται μπροστά στις οθόνες τους και εργάζονται για το καλό της ανθρωπότητας», όπως σχολιάζε πριν καιρό ιστολόγος σε σχετική ανάρτηση.
Όσοι, όμως, βιώνουν την επιστημοσύνη αυτή από τα μέσα, αντικρύζουν άλλη εικόνα, αυτήν του άκρατου ανταγωνισμού και χρηματισμού στις τάξεις των επιστημόνων.
Η έλλειψη αλλαγής στον άνθρωπο της επιστήμης είναι άλλη μια ένδειξη, αν όχι απόδειξη, ότι η αληθινή γνώση δεν είναι κατ΄ανάγκην στην επιστήμη, τουλάχιστον έτσι όπως την εννοούμε σήμερα.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ασχολούνται με την επιστήμη, όπως την ξέρουμε σήμερα που, όμως, αλλάζουν. Αλλάζουν ως άνθρωποι βιώνοντας καταστάσεις τις οποίες μερικές φορές δεν μπορούν ούτε να τις περιγράψουν.
Το ότι αλλάζουν είναι ένδειξη, αν όχι απόδειξη, ότι υπήρξε κατανόηση, ότι υπήρξε γνώση.
Ίσως οι άνθρωποι αυτοί να βιώνουν κάτι απ αυτό που οι επιστήμονες δεν μπορούν να αγγίξουν καν.
Ίσως να βιώνουν κάτι από την ουσία του σύμπαντος, τη σκοτεινή ενέργειά του.
Για κάποιους οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πραγματικοί επιστήμονες.
Βλ. και
- Η Επιστήμη στην Υπηρεσία της Χειραγώγισης (3) Το Επιστημονικό και το Άλλο. Το Βιβλίο της Ζωής
- Επιστήμη και Χρήμα - Η Επιστολή Αποχώρησης Διαπρεπούς Επιστήμονα από την Αμερικανική Ένωση Φυσικών λόγω Ντροπής
