Να ακούει κανείς φωνές είναι μια φυσιολογική αν και ασυνήθιστη παραλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς Το πρόβλημα δεν είναι να ακούει κανείς φωνές, αλλά η αδυναμία να αντιμετωπίσει την εμπειρία Intervoice (στα ελληνικά Εδώ)
Mόνο 16% αυτών που ακούνε φωνές θα μπορούσε να διαγνωστεί με σχιζοφρένεια (Romme & Escher 2001)
Σε 77% των ανθρώπων που έχουν διαγνωστεί σχιζοφρενείς το άκουσμα φωνών σχετιζόταν με τραυματικές εμπειρίες. (Romme & Escher 2006).
Η Sandra Escher παρακολούθησε 82 παιδιά που άκουγαν φωνές για 5 χρόνια. Σε αυτήν την περίοδο 64% των φωνών των παιδιών εξαφανίστηκε με την εκμάθηση της διαχείρισης των συναισθημάτων και την ελάττωση του άγχους. (Romme & Escher 2006). http://www.intervoiceonline.org/
Μπορεί να κατέληγα να περάσω το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου στην πίσω πτέρυγα ενός νοσοκομείου, αλλά η ζωή μου δεν κατέληξε έτσι.
Στην πραγματικότητα, κατάφερα να μείνω μακριά από νοσοκομεία για σχεδόν τρεις δεκαετίες, ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμά μου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι κρατήθηκα μακριά απ' όλους τους ψυχιατρικούς αγώνες.
Όταν αποφοίτησα από τη Νομική Σχολή του Γιέιλ και βρήκα την πρώτη μου δουλειά ως νομικός, ο ψυχαναλυτής μου στο Νιού Χέιβεν, ο Δρ Γουάιτ, μου ανακοίνωσε ότι θα έκλεινε το ιατρείο του σε τρεις μήνες, αρκετά χρόνια νωρίτερα απ' όσο υπολόγιζα να εγκαταλείψω το Νιού Χέιβεν.
Ο Γουάιτ με είχε βοηθήσει πάρα πολύ, και η σκέψη της αναχώρησής του με συνέτριψε.Λοιπόν, είμαι μια γυναίκα με χρόνια σχιζοφρένεια. Έχω περάσει εκατοντάδες μέρες σε ψυχιατρεία. Μπορεί να κατέληγα να περάσω το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου στην πίσω πτέρυγα ενός νοσοκομείου, αλλά η ζωή μου δεν κατέληξε έτσι. Στην πραγματικότητα, κατάφερα να μείνω μακριά από νοσοκομεία για σχεδόν τρεις δεκαετίες, ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμά μου. Αυτό δεν σημαίνει ότι κρατήθηκα μακριά απ' όλους τους ψυχιατρικούς αγώνες. Όταν αποφοίτησα από τη Νομική Σχολή του Γιέιλ και βρήκα την πρώτη μου δουλειά ως νομικός, ο ψυχαναλυτής μου στο Νιού Χέιβεν, ο Δρ Γουάιτ, μου ανακοίνωσε ότι θα έκλεινε το ιατρείο του σε τρεις μήνες, αρκετά χρόνια νωρίτερα απ' όσο υπολόγιζα να εγκαταλείψω το Νιού Χέιβεν. Ο Γουάιτ με είχε βοηθήσει πάρα πολύ, και η σκέψη της αναχώρησής του με συνέτριψε.
«Άνοιξα την πόρτα του μικρού διαμερίσματός μου. Αργότερα ο Στηβ θα μου έλεγε ότι, απ' όλες τις φορές που με είχε δει ψυχωτική, τίποτα δεν θα μπορούσε να τον προετοιμάσει γι' αυτό που είδε εκείνη την ημέρα. Για μια εβδομάδα, ίσως και περισσότερο, σχεδόν δεν είχα φάει. Ήμουν κάτισχνη. Περπατούσα λες και είχα ξύλινα πόδια. Το πρόσωπό μου έδειχνε και το ένιωθα σαν μάσκα. Είχα κλείσει όλες τις κουρτίνες του διαμερίσματος, έτσι στο καταμεσήμερο το διαμέρισμα ήταν σχεδόν ολοσκότεινο. Ο αέρας ήταν δύσοσμος, το δωμάτιο ένα χάος.
Ο Στηβ, δικηγόρος και ψυχολόγος, έχει κουράρει πολλούς ασθενείς με σοβαρές ψυχικές παθήσεις, και μέχρι σήμερα λέει ότι ήμουν η χειρότερη περίπτωση που είχε δει. “Γεια” είπα και επέστρεψα στον καναπέ, όπου κάθισα σιωπηρή για αρκετές στιγμές.
“Ευχαριστώ που ήρθες, Στηβ. Λέξη, φωνή, κόσμος που καταρρέει. Πες στα ρολόγια να σταματήσουν. Είναι η ώρα. Έχει έρθει η ώρα.” “Φεύγει ο Γουάιτ” είπε ο Στηβ σκυθρωπά. “Νιώθω να με σπρώχνουν στον τάφο. Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή” βόγκηξα. “Η βαρύτητα με τραβάει προς τα κάτω. Φοβάμαι. Πες τους να φύγουν.”»
«Οι δύο συμμαθήτριές μου, Ρέμπελ και Βαλ, κι εγώ είχαμε κανονίσει να συναντηθούμε στην βιβλιοθήκη της Νομικής την Παρασκευή το βράδυ για να δουλέψουμε μαζί πάνω στην εργασία μας για το υπόμνημα. Αλλά δεν είχαμε προχωρήσει πολύ όταν άρχισα να μιλάω ακαταλαβίστικα.4:47- “Τα υπομνήματα είναι επισκέψεις” τις πληροφόρησα. “Κάνουν συγκεκριμένες παρατηρήσεις. Η παρατήρηση είναι στο κεφάλι σας. Η Πατ το έλεγε αυτό. Έχεις σκοτώσει κανέναν;”
Η Ρέμπελ και η Βαλ με κοίταξαν λες και εκείνες ή εμένα μας είχε καταβρέξει κάποιος με κρύο νερό.
- “Για τι πράγμα μιλάς, Έλιν;”
- “Ξέρεις, τα συνηθισμένα. Ποιος είναι τι, ποιος είναι ποιος, περί ανέμων και υδάτων. Ας βγούμε στην ταράτσα. Είναι επίπεδη. Είναι ασφαλής.”
Η Ρέμπελ και η Βαλ ακολούθησαν και ρωτούσαν τι με είχε πιάσει.
- “Αυτός είναι ο πραγματικός μου εαυτός” ανακοίνωσα,κουνώντας τα χέρια πάνω από το κεφάλι μου.
Έπειτα, αργά μια Παρασκευή βράδυ, στη στέγη της Νομικής Σχολής του Γιέιλ, άρχισα να τραγουδάω, μάλλον δυνατά.
- “Έλα στην ηλιόλουστη Φλόριντα. Θέλεις να χορέψεις;”
- “Έχεις πάρει ναρκωτικά;” ρώτησε κάποιος. “Είσαι φτιαγμένη;”
- “Φτιαγμένη; Εγώ; Με τίποτα, όχι ναρκωτικά. Έλα στην ηλιόλουστη Φλόριντα, όπου υπάρχουν λεμόνια, όπου φτιάχνουν δαίμονες.”
- “Με τρομάζεις” είπε η μια, και η Ρέμπελ και η Βαλ γύρισαν πίσω στην βιβλιοθήκη.
Σήκωσα τους ώμους αδιάφορα και τις ακολούθησα.5:44Όταν ήμουν πάλι μέσα, ρώτησα τους συμφοιτήτριές μου αν είχαν την ίδια εμπειρία να πηδούν οι λέξεις γύρω από τις υποθέσεις μας, όπως συνέβη σε εμένα.
- “Νομίζω ότι κάποιος έχει διεισδύσει στα αντίγραφα των υποθέσεών μου” είπα. “Πρέπει να βάλουμε σε θήκη το σύνδεσμο. Δεν πιστεύω στους συνδέσμους, αλλά πραγματικά κρατούν το σώμα ενωμένο.”» -- Είναι ένα παράδειγμα χαλαρών συνειρμών. --
Τελικά κατευθύνθηκα πίσω στο δωμάτιό μου, και από τη στιγμή που βρέθηκα εκεί, δεν μπορούσα να ησυχάσω. Το κεφάλι μου ήταν τόσο γεμάτο με θορύβους, γεμάτο πορτοκαλιές και νομικά υπομνήματα που δεν μπορούσα να γράψω και μαζικές δολοφονίες για τις οποίες γνώριζα ότι θα ήμουν υπεύθυνη. Καθισμένη στο κρεββάτι μου, κουνιόμουν μπρος-πίσω, βογκώντας φοβισμένη και απομονωμένη.»Αυτό το επεισόδιο οδήγησε στην πρώτη εισαγωγή μου σε νοσοκομείο στην Αμερική. Είχε συμβεί δυο φορές παλαιότερα στην Αγγλία.
Συνεχίζω με τα γραπτά μου:
«Το επόμενο πρωί πήγα στο γραφείο του καθηγητή μου για να ζητήσω παράταση για την εργασία του υπομνήματος, και άρχισα να μιλάω ακατάληπτα όπως και την προηγούμενη νύχτα, και τελικά αυτός με οδήγησε στα έκτακτα.
Όταν βρέθηκα εκεί, κάποιος που θα τον λέω απλά "Ο Γιατρός" και ολόκληρη η ομάδα των ηλιθίων του όρμησαν με σήκωσαν ψηλά στον αέρα, και με πέταξαν πάνω σε ένα μεταλλικό κρεββάτι με τέτοια δύναμη που είδα αστεράκια. Έπειτα έδεσαν τα χέρια και τα πόδια μου στο μεταλλικό κρεββάτι με χοντρούς δερμάτινους ιμάντες. Βγήκε ένας ήχος από το στόμα μου που δεν είχα ξανακούσει: μισο-βογκητό, μισο-ουρλιαχτό,μετά βίας ανθρώπινος και καθαρά τρομακτικός. Έπειτα ξαναβγήκε ο ήχος, εξαναγκασμένος από κάπου βαθιά μέσα στην κοιλιά μου γδέρνοντας τον λαιμό μου».Αυτό το περιστατικό οδήγησε στον ακούσιο εγκλεισμό μου. Ένας απ' τους λόγους που έδωσαν οι γιατροί για τον εγκλεισμό μου παρά τη θέλησή μου ήταν ότι ήμουν «σοβαρά δυσλειτουργική».
Για να στηρίξουν την άποψή τους, έγραψαν στον φάκελό μου ότι δεν ήμουν σε θέση να κάνω τις εργασίες μου για τη Νομική Σχολή του Γιέιλ.Αναρωτιέμαι τι να σήμαινε αυτό για την πλειοψηφία του Νιου Χέιβεν. (Γέλια)
«Έλιν, δεν καταλαβαίνεις: Αυτοί οι άνθρωποι είναι ψυχωτικοί. Είναι διαφορετικοί από εμάς. Δεν θα αντιλαμβάνονταν τον περιορισμό όπως εμείς.»
Δεν είχα εκείνη τη στιγμή το θάρρος να του πω, ότι όχι, δεν είμαστε τόσο διαφορετικοί από αυτόν. Δεν μας αρέσει να μας δένουν στο κρεββάτι και να μας αφήνουν να υποφέρουμε για ώρες, περισσότερο απ' ό,τι θα άρεσε σ' αυτόν. Στην πραγματικότητα, μέχρι πολύ πρόσφατα, και είμαι σίγουρη ότι μερικοί εξακολουθούν να έχουν αυτή την άποψη, θεωρείτο ότι ο περιορισμός βοηθά τους ψυχασθενείς να αισθάνονται ασφαλείς. Ποτέ δεν συνάντησα ψυχασθενή που να συμφώνησε μ' αυτή την άποψη. Σήμερα, θα 'θελα να πω ότι είμαι πολύ υπέρ της ψυχιατρικής αλλά πολύ εναντίον της βίας. Δε νομίζω ότι η βία είναι αποτελεσματική σαν θεραπεία, και νομίζω ότι είναι φοβερό να ασκήσεις βία σε έναν άνθρωπο που υποφέρει από μια φοβερή αρρώστια.
«Άρχισα να μειώνω τα φάρμακά μου, και σε μικρό χρονικό διάστημα άρχισα να νιώθω τ' αποτελέσματα. Μετά την επιστροφή μου από ένα ταξίδι στην Οξφόρδη, μπήκα στο γραφείο του Κάπλαν, πήγα κατευθείαν στη γωνία, κουλουριάστηκα, κάλυψα το πρόσωπό μου και άρχισα να τρέμω. Γύρω μου διαισθανόμουν διαβολικά όντα οπλισμένα με στιλέτα. Θα με έκοβαν κομματάκια ή θα μ' έκαναν να καταπιώ αναμμένα κάρβουνα. Αργότερα ο Κάπλαν θα με περιέγραφε ως “αγωνιωδώς σφαδάζουσα”.
Ακόμα και σ' αυτή την κατάσταση, όπως με περιέγραψε με ακρίβεια ως έντονα και ξεκάθαρα ψυχωτική, αρνήθηκα να πάρω άλλα φάρμακα.
Η αποστολή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.10:09Αμέσως μετά το ραντεβού με τον Κάπλαν, πήγα να δω το Δρ. Μάρντερ, ειδικό στην σχιζοφρένεια που με παρακολουθούσε για τυχόν παρενέργειες των φαρμάκων. Είχε την εντύπωση ότι είχα μια ήπια ψυχασθένεια. Όταν βρέθηκα στο γραφείο του, κάθισα στον καναπέ του, διπλώθηκα, και άρχισα να μουρμουράω.
- “Εκρήξεις στο κεφάλι και άνθρωποι που προσπαθούν να σκοτώσουν. Πειράζει να διαλύσω το γραφείο σου;”
- “Θα πρέπει να φύγεις, αν νομίζεις ότι θα κάνεις κάτι τέτοιο” είπε ο Μάρντερ.
- “Εντάξει. Μικρό. Φωτιά σε πάγο. Πες τους να μη με σκοτώσουν. Πες τους να μη με σκοτώσουν. Πού έσφαλα; Εκατοντάδες χιλιάδες με σκέψεις, απαγόρευση.”
- “Έλιν, νομίζεις ότι είσαι επικίνδυνη για τους άλλους ή τον εαυτό σου; Νομίζω ότι θα πρέπει να μπεις στο νοσοκομείο. Μπορώ να κανονίσω αμέσως την εισαγωγή σου, και μπορούμε να είμαστε πολύ διακριτικοί.”
- “Χα, χα, χα. Προσφέρεστε να με βάλετε σε νοσοκομείο; Τα νοσοκομεία είναι κακά, είναι τρελά, είναι αξιοθρήνητα. Πρέπει να μένει κανείς μακριά. Είμαι ο Θεός, ή ήμουν.”»Σε αυτό το σημείο στο κείμενο, όπου είπα, «Είμαι ο Θεός, ή ήμουν», ο σύζυγός μου έκανε μια σημείωση στο περιθώριο. Είπε,
- «Παραιτήθηκες ή σε απέλυσαν;» (Γέλια)
- “Δίνω ζωή και την παίρνω. Συγχώρεσέ με, γιατί δεν ξέρω τι κάνω.”
Τελικά, κατέρρευσα μπροστά σε φίλους, και όλοι με έπεισαν να πάρω περισσότερα φάρμακα.
Δε μπορούσα πλέον ν' αρνηθώ την αλήθεια, και δεν μπορούσα να την αλλάξω.
Ο τοίχος που κρατούσε εμένα, την Έλιν, την Καθηγήτρια Σακς, χώρια από εκείνη την τρελή γυναίκα που νοσηλεύτηκε πριν χρόνια, έγινε κομμάτια.
- Πρώτον, είχα άριστη θεραπεία.Τέσσερις με πέντε μέρες την εβδομάδα ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία για δεκαετίες, και διαρκή και εξαιρετική ψυχοφαρμακολογία.
- Δεύτερον, έχω πολλούς στενούς συγγενείς και φίλους που με ξέρουν και ξέρουν την αρρώστια μου. Αυτές οι σχέσεις έχουν δώσει νόημα στη ζωή μου και βάθος, και με βοήθησαν να κατευθύνω τη ζωή μου όταν εμφανίζονταν τα συμπτώματα.
- Τρίτον, δουλεύω σ' ένα τρομερά υποστηρικτικό περιβάλλον στη Νομική του USC. Αυτό το μέρος όχι μόνο καλύπτει τις ανάγκες μου αλλά ουσιαστικά τις αγκαλιάζει. Επίσης είναι ένα μέρος που κεντρίζει το πνεύμα, και η απασχόληση του μυαλού μου με περίπλοκα προβλήματα είναι η καλύτερη, ισχυρότερη και πιο αξιόπιστη άμυνα απέναντι στην ψυχασθένειά μου.
- Δεν υπάρχουν «σχιζοφρενείς». Υπάρχουν άνθρωποι με σχιζοφρένεια, και αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να είναι ο σύζυγος, μπορεί να είναι το παιδί σας, μπορεί να είναι ένας γείτονας, μπορεί να είναι ένας φίλος, μπορεί να είναι ένας συνάδελφος.
Ένα μήνυμα για την βιομηχανία ψυχαγωγίας και τον τύπο:Γενικά, έχετε κάνει υπέροχη δουλειά πολεμώντας το στίγμα και την προκατάληψη σε πολλά πράγματα.Παρακαλώ, συνεχίστε να μας δείχνετε χαρακτήρες στις ταινίες σας,τα θεατρικά σας, τις στήλες σας, χαρακτήρες που υποφέρουν από σοβαρές ψυχασθένειες. Παρουσιάστε τους συμπονετικά, παρουσιάστε τους με όλο τον πλούτο και το βάθος της εμπειρίας τους σαν ανθρώπους και όχι σαν διαγνώσεις.